Skateboarden als motor voor inclusieve stadsontwikkeling
Jesper Kuipers, onderdeel van het Nine Yards team, schreef het essay 'Beyond concrete boxes: Skateboarding, Landscape Architecture, and Urban space'. In dit artikel behandelen we het hoofdstuk 'place-making voor en door skateboarders', daarin verkent Jesper de relatie tussen skateboarders, de stedelijke omgeving én place-making.
In de wereld van stedelijke omgevingen helpt skateboarden, met een andere kijk, waardoor we de complexiteit van place-making kunnen begrijpen. Deze subcultuur, lang aan de rand van stadsplanning beschouwd, biedt niet alleen een vernieuwende kijk op openbare ruimtes, maar draagt bij aan een meer inclusieve en dynamische stadsomgeving.
Place-making als dynamisch web
Plaatsen, zoals voorgesteld door Massey's theorie van relationaliteit, zijn geen statische entiteiten, met een uniforme identiteit, maar verzamelingen van sociale relaties en diverse identiteiten. Een stad is een levend organisme, gedreven door de interactie van uiteenlopende actoren, praktijken en agenda's. Lehtovuori (in Beukeboom, 2023) benadrukt de veelzijdigheid van stedelijke ruimte als de ziel van een stad, waarin dynamiek ontstaat door de co-existentie van contrastrijke elementen.
Rewilding urban spaces
Glenney & Mull's (2018) concept van 'rewilding' voor openbare ruimten biedt een frisse kijk op stadsplanning. In plaats van openbare plaatsen te zien als gecontroleerde omgevingen, pleiten zij voor een meer natuurlijke, interactieve benadering. Dit idee vindt bijval in het werk van Glover et al. (2021), die benadrukken dat interactie en fysiek contact essentieel zijn voor betekenisvolle innovatie. Door stedelijke ruimtes opnieuw te bekijken als zones voor ontdekking en interactie, kan een stad ademen.
Grenzen doorbreken: skateparken als stedelijke oases
In de wereld van skateboarden zien we parallellen met deze verfrissende benadering in de vorm van skateparken. Historisch gezien werden skateparken als afgebakende zones van grijs beton beschouwd, beperkt in interactiemogelijkheden. Echter, het concept van een "wild" skatepark, geïntegreerd in de stedelijke omgeving, begint wortel te schieten. Voorbeelden zoals het Landhausplatz-plein in Innsbruck, illustreren hoe skateparken samensmelten met de omliggende architectuur, waardoor de grenzen tussen skateparken en openbare ruimtes vervagen.
Skateboarders als stadsplanners
De interactie tussen skateboarders en stedelijke omgevingen is geen eenrichtingsverkeer. Skateboarders spelen een actieve rol in place-making processen. Hun creatieve toe-eigening van de gebouwde omgeving verandert niet alleen de fysieke structuur van steden, maar ook de perceptie ervan. Door stadsarchitectuur te herinterpreteren, dagen skateboarders de gevestigde normen uit en transformeren ze alledaagse stadsruimten in plaatsen vol nieuwe waarden.
Skateboarders als innovators
Skateboarders oefenen op een 'zachte' manier activisme uit, waarbij ze door hun aanwezigheid in stedelijke ruimten de maatgevende begrippen van de omgeving voortdurend herdefiniëren. Dit 'gentle activism', zoals beschreven door Glover et al. (2021), is gericht op inclusieve place-making en onderhandelingen over het stedelijk leven. Skateboarders bevorderen alternatieve waarderingen van de stedelijke omgeving, waarbij ze de stad zien als een canvas voor creatieve expressie en inclusieve toe-eigening.
Skateboarden als aandrijfkracht voor positieve sociale innovatie
De impact van skateboarden reikt verder dan de grenzen van recreatie. Onderzoek (Baines et al., 2020) toont aan dat skateparken bijdragen aan het voorkomen van criminaliteit. Dit door kansen te bieden voor fysieke activiteit, het opbouwen van relaties en het versterken van sociaal kapitaal. Skateboarders bewijzen keer-op-keer dat ze niet alleen plaatsen behouden, die voor hen van cultureel belang zijn. Maar ook bijdragen aan de bredere maatschappij door positieve veranderingen in stedelijke dynamiek.
Skateboarden als aanjager voor inclusieve stadsontwikkeling
In een tijdperk waarin stadsplanning zich herdefinieert, biedt skateboarden een boeiend perspectief op hoe we openbare ruimtes benaderen. De 'rewilding' van stedelijke gebieden, de herinterpretatie van skateparken en het actieve activisme van skateboarders, illustreren de kracht van deze subcultuur aanjager voor inclusieve stadsontwikkeling. Het is tijd om skateboarden te zien als meer dan enkel een recreatieve activiteit; het is een kracht die de stad doet leven en evolueren, waarbij skateboarders dienen als pioniers van een stedelijke revolutie.
